Ô nhiễm rác thải nhựa là gì?

Trong những thập kỷ gần đây, ô nhiễm rác thải nhựa đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất mà nhân loại phải đối mặt. Với sự gia tăng dân số, đô thị hóa và tiêu dùng nhanh, lượng rác thải nhựa phát sinh ngày càng nhiều và để lại hậu quả nặng nề cho hệ sinh thái cũng như sức khỏe con người. Vậy ô nhiễm rác thải nhựa là gì, nguyên nhân do đâu và chúng ta cần làm gì để hạn chế vấn nạn này?

Hình ảnh rác thải nhựa

1. Khái niệm ô nhiễm rác thải nhựa

Ô nhiễm rác thải nhựa là hiện tượng môi trường bị ảnh hưởng tiêu cực do sự tích tụ và phân tán các loại nhựa không phân hủy, không được xử lý đúng cách trong tự nhiên. Rác thải nhựa bao gồm các sản phẩm được làm từ nhựa như túi nylon, chai nhựa, bao bì thực phẩm, ống hút, hộp nhựa dùng một lần, màng bọc thực phẩm… Khi bị vứt bỏ bừa bãi hoặc không được tái chế, những loại nhựa này tồn tại hàng trăm năm trong môi trường, gây ô nhiễm đất, nước, không khí và đe dọa đến các loài sinh vật.

Ô nhiễm rác thải nhựa

2. Nguyên nhân gây ô nhiễm rác thải nhựa

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm ngày càng nghiêm trọng, trong đó nguyên nhân chính là do thói quen tiêu dùng và nhận thức còn hạn chế của con người. Sự tiện lợi và giá thành rẻ khiến nhựa dùng một lần trở nên phổ biến trong đời sống hàng ngày. Từ mua sắm ở chợ, siêu thị, ăn uống ngoài hàng quán cho đến các hoạt động lễ hội, sự kiện… người dân thường sử dụng các sản phẩm nhựa rồi nhanh chóng vứt bỏ. Thêm vào đó, hệ thống thu gom, phân loại và xử lý rác thải tại nhiều địa phương còn chưa hoàn thiện, dẫn đến tình trạng rác nhựa bị thải trực tiếp ra môi trường mà không qua xử lý.

Ngoài ra, việc sản xuất nhựa ngày càng gia tăng do nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh trong công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt cũng góp phần tạo ra một lượng lớn rác thải nhựa. Một nguyên nhân khác không thể bỏ qua là tình trạng thiếu chính sách mạnh mẽ trong việc hạn chế nhựa dùng một lần và khuyến khích tái chế, khiến cho nhựa tiếp tục bị lạm dụng mà không có biện pháp kiểm soát hiệu quả.

3. Tác động của ô nhiễm rác thải nhựa

Ô nhiễm rác gây ra nhiều tác động tiêu cực đến môi trường tự nhiên và đời sống con người. Trong môi trường nước, rác thải nhựa trôi nổi trên sông, hồ, biển gây tắc nghẽn dòng chảy, ảnh hưởng đến các loài sinh vật thủy sinh. Nhiều động vật biển như cá, rùa, chim… nhầm lẫn nhựa là thức ăn, dẫn đến tử vong do tắc nghẽn đường tiêu hóa. Các hạt vi nhựa (microplastic) cũng thâm nhập vào chuỗi thức ăn, cuối cùng quay trở lại cơ thể con người, gây ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn cho sức khỏe như rối loạn nội tiết, ung thư và các bệnh mãn tính.

Tác động đến sức khỏe con người và động vật

Về mặt môi trường đất, rác thải nhựa cản trở sự phát triển của cây trồng, làm suy thoái đất và ảnh hưởng đến hệ sinh thái nông nghiệp. Khi bị đốt, nhựa thải còn sinh ra khí độc như dioxin, furan – những chất cực kỳ độc hại, gây ô nhiễm không khí nghiêm trọng. Ngoài ra, ô nhiễm rác thải cũng làm mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng đến ngành du lịch và chất lượng sống của người dân.

Ô nhiễm rác thải nghiêm trọng

4. Giải pháp hạn chế ô nhiễm nhựa

Để hạn chế ô nhiễm, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Trước hết, mỗi cá nhân cần thay đổi thói quen tiêu dùng: hạn chế sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, ưu tiên các sản phẩm tái sử dụng, sử dụng túi vải, bình nước cá nhân và phân loại rác tại nguồn.

Nâng cao nhận thức cộng đồng thông qua các chương trình giáo dục môi trường.

Ngoài ra, việc sử dụng thùng rác phân loại tại nơi công cộng, cơ quan, trường học và hộ gia đình đóng vai trò quan trọng trong việc phân tách rác từ đầu nguồn, giúp nâng cao hiệu quả tái chế và giảm thiểu lượng nhựa thải ra môi trường.

Phân loại rác thải tại nơi công cộng

Poliva là đơn vị chuyên cung cấp các loại thùng rác, thùng phân loại rác với mẫu mã, chất liệu và kích thước đa dạng, phù hợp với nhiều nhu cầu sử dụng.

Hình ảnh một số mẫu thùng rác phân loại của Poliva

Tham khảo một số mẫu thùng rác được ưa chuộng tại Poliva:

• Thùng rác phân loại 3 ngăn inox

• Thùng rác phân loại 4 ngăn 

• Thùng rác phân loại 2 ngăn ngoài trời