Quy định về thu gom rác thải sinh hoạt

Rác thải sinh hoạt là một trong những nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường tại các khu dân cư, khu đô thị và nông thôn. Việc quản lý rác thải không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng mà còn là nghĩa vụ của mỗi cá nhân, hộ gia đình trong cộng đồng. Nhằm đảm bảo môi trường sống trong lành và bền vững, Nhà nước đã ban hành nhiều quy định cụ thể về việc thu gom, phân loại, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về quy định thu gom rác thải sinh hoạt, trách nhiệm của người dân và những lưu ý cần thiết trong quá trình xử lý rác.

Quy định về thu gom rác thải sinh hoạt

1. Phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn – Bước khởi đầu quan trọng

Phân loại rác thải tại nguồn là quy trình đầu tiên và đóng vai trò quan trọng nhất trong hệ thống quản lý rác thải hiện đại. Theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường 2020, từ ngày 1/1/2025, tất cả các hộ gia đình và cá nhân sẽ phải thực hiện phân loại rác thải sinh hoạt ngay tại nơi phát sinh.

Cụ thể, rác thải sinh hoạt được chia thành ba nhóm chính: rác hữu cơ dễ phân hủy (thức ăn thừa, vỏ trái cây, rau củ…), rác tái chế (giấy, nhựa, kim loại…) và rác thải còn lại (không thể tái chế như gốm sứ vỡ, tàn thuốc lá…). Việc phân loại đúng loại rác giúp dễ dàng trong khâu xử lý, tái chế và giảm tải cho các bãi chôn lấp, đồng thời góp phần tiết kiệm tài nguyên và bảo vệ môi trường hiệu quả.

Để hỗ trợ quá trình phân loại, người dân có thể sử dụng thùng rác phân loại chuyên dụng. Các loại thùng rác được chia theo màu sắc và ký hiệu rõ ràng giúp nhận diện nhanh chóng, tiện lợi cho cả người dân và đơn vị thu gom. Poliva hiện đang cung cấp nhiều mẫu thùng rác phân loại chất lượng cao, thiết kế bền đẹp, phù hợp sử dụng tại gia đình, khách sạn, khu dân cư hay công sở.

Phân loại rác tại nguồn

2. Quy định về việc thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt

Sau khi rác được phân loại tại nguồn, việc thu gom và vận chuyển rác là khâu tiếp theo trong chuỗi xử lý rác thải. Theo quy định, rác thải sinh hoạt phải được thu gom ít nhất một lần mỗi ngày đối với khu vực đô thị và ít nhất ba lần mỗi tuần đối với khu vực nông thôn.

Quy định về thu gom rác thải sinh hoạt

Các phương tiện vận chuyển rác thải cần đảm bảo điều kiện vệ sinh, có thùng kín và không để rác rơi vãi trong quá trình di chuyển. Đồng thời, người làm công tác thu gom phải được trang bị đầy đủ đồ bảo hộ và được đào tạo kiến thức về phân loại rác, đảm bảo an toàn trong lao động và không gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh.

Đặc biệt, các đơn vị thu gom cần có lộ trình, lịch trình cụ thể để người dân phối hợp tốt, đưa rác ra đúng giờ, đúng nơi quy định. Trong trường hợp người dân không thực hiện đúng phân loại, đơn vị thu gom có quyền từ chối nhận rác theo quy định tại Điều 75 Luật Bảo vệ môi trường.

3. Quy trình kỹ thuật trong thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt

Quy trình kỹ thuật trong thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt bao gồm nhiều công đoạn chặt chẽ, từ thu gom, vận chuyển, phân loại tại điểm tập kết đến xử lý tại các nhà máy. Việc xử lý rác hiện nay bao gồm nhiều phương pháp như: chôn lấp hợp vệ sinh, đốt rác phát điện, ủ phân compost từ rác hữu cơ và tái chế rác vô cơ.

Tùy thuộc vào tính chất của từng loại rác, quy trình xử lý sẽ có sự khác biệt. Chẳng hạn, rác hữu cơ sau khi được phân loại sẽ được đưa về cơ sở xử lý để tiến hành ủ thành phân vi sinh, còn rác tái chế sẽ được phân loại sâu hơn và đưa vào dây chuyền tái chế theo từng loại vật liệu. Đối với rác còn lại, các nhà máy xử lý sẽ lựa chọn phương pháp đốt hoặc chôn lấp hợp lý nhằm giảm thiểu ô nhiễm thứ cấp.

Trong toàn bộ quy trình kỹ thuật này, việc sử dụng thùng rác phân loại đạt chuẩn ngay từ đầu sẽ giúp giảm thiểu thời gian phân loại thủ công và nâng cao hiệu suất xử lý. Poliva – đơn vị chuyên cung cấp thiết bị vệ sinh và thùng rác cao cấp, đã và đang đồng hành cùng nhiều đơn vị công cộng, khách sạn, trường học và hộ gia đình trong việc nâng cao chất lượng phân loại rác.

4. Phí thu gom rác thải sinh hoạt và cách tính

Theo Luật Bảo vệ môi trường sửa đổi, bắt đầu từ năm 2025, phí thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải sinh hoạt sẽ được tính theo khối lượng rác thải thực tế mà hộ dân thải ra thay vì áp dụng mức phí cố định như trước đây.

Người dân sẽ được cung cấp các loại bao bì đựng rác đặc biệt, có in mã vạch hoặc nhận diện thông tin để đo lường lượng rác. Việc tính phí theo khối lượng rác thải là giải pháp mang tính khuyến khích người dân giảm phát sinh rác thải và tăng cường phân loại đúng cách. Đồng thời, quy định này tạo sự công bằng, minh bạch và góp phần giảm gánh nặng cho hệ thống xử lý rác thải quốc gia.

Ngoài ra, các hộ gia đình không phân loại rác tại nguồn hoặc không tuân thủ quy định có thể bị xử phạt hành chính hoặc buộc phải trả mức phí cao hơn. Đây là cách Nhà nước khuyến khích hành vi tích cực, nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường.

5. Trách nhiệm của hộ gia đình và cá nhân trong công tác thu gom rác thải

Mỗi cá nhân, hộ gia đình đều có trách nhiệm trong việc đảm bảo môi trường sống sạch đẹp thông qua các hành động cụ thể như: phân loại rác đúng cách, bỏ rác đúng nơi quy định, tuân thủ giờ giấc thu gom và sử dụng các dụng cụ chứa rác đảm bảo vệ sinh.

Hình ảnh minh họa

Ngoài ra, các tổ chức, doanh nghiệp, trường học, khách sạn cũng cần có hệ thống thùng rác phân loại tại chỗ để nâng cao hiệu quả xử lý rác. Poliva, với vai trò là đơn vị tiên phong trong cung cấp thiết bị vệ sinh và thùng rác chuyên dụng cho khách sạn, khu đô thị, nhà hàng, trường học…, mang đến nhiều mẫu mã đa dạng, dung tích phù hợp và thiết kế hiện đại. Bạn có thể tham khảo thêm các mẫu của Poliva để góp phần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường ngay từ những hành động nhỏ nhất trong gia đình.

Hình ảnh các mẫu thùng phân loại rác của Poliva

• Thùng rác phân loại 3 ngăn
• Thùng rác phân loại 4 ngăn
• Thùng rác phân loại 3 ngăn có mãi che