Trong số các loại nhựa phổ biến trong đời sống hằng ngày, nhựa PS (Polystyrene) là một cái tên không còn xa lạ. Được sử dụng trong hàng loạt sản phẩm từ ly xốp, hộp đựng thực phẩm đến linh kiện điện tử, nhựa PS có mặt ở khắp nơi nhờ vào đặc tính nhẹ, dễ tạo hình và giá thành rẻ. Tuy nhiên, song song với đó là những tranh cãi xoay quanh mức độ an toàn của loại nhựa này đối với sức khỏe và môi trường. Vậy nhựa PS là gì, có an toàn không, và ứng dụng cụ thể của nó ra sao? Bài viết sau sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan và đầy đủ nhất dành cho bạn.
Nhựa PS, viết tắt của Polystyrene, là một loại nhựa nhiệt dẻo tổng hợp được tạo thành từ quá trình trùng hợp styrene – một loại hợp chất hữu cơ thuộc nhóm hydrocarbon thơm. PS có hai dạng phổ biến là PS cứng (GPPS) và PS xốp (EPS hoặc XPS). Trong đó, PS cứng thường được dùng để sản xuất đồ gia dụng, hộp đựng, vỏ máy móc; còn PS xốp có đặc tính cách nhiệt tốt, thường dùng trong đóng gói, xây dựng và làm ly xốp.
Nhựa PS có an toàn không?
Với ưu điểm nhẹ, trong suốt (với loại GPPS), dễ gia công và chi phí sản xuất thấp, nhựa PS là một trong những loại nhựa được sử dụng rộng rãi nhất trong các ngành công nghiệp hiện nay.
Câu hỏi về mức độ an toàn của nhựa PS không chỉ được người tiêu dùng quan tâm mà còn là vấn đề được các nhà khoa học và tổ chức y tế nghiên cứu kỹ lưỡng. Để đánh giá toàn diện, chúng ta cần nhìn từ hai góc độ: an toàn khi sử dụng đúng cách và các nguy cơ tiềm ẩn nếu sử dụng sai cách.
Trong điều kiện thông thường và khi được sử dụng đúng cách, nhựa PS được coi là an toàn cho người sử dụng. Nhiều sản phẩm nhựa PS đã được cơ quan quản lý thực phẩm như Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt sử dụng trong đóng gói thực phẩm, đựng đồ uống, hộp đựng trứng, khay xốp, muỗng đũa dùng một lần, v.v.
An toàn khi sử dụng đúng cách
Nhựa PS có tính chất ổn định trong môi trường khô ráo, ở nhiệt độ phòng và không tiếp xúc với các dung môi hóa học mạnh. Khi sử dụng để chứa thực phẩm nguội hoặc khô, nhựa PS hiếm khi gây ra phản ứng hóa học có hại. Điều này làm cho nó trở thành lựa chọn kinh tế và tiện lợi trong nhiều trường hợp.
Dù có tính an toàn trong điều kiện thường, nhựa PS vẫn tồn tại những rủi ro nhất định mà người tiêu dùng cần lưu ý, đặc biệt khi sử dụng không đúng cách hoặc trong điều kiện không phù hợp.
Nhựa PS có khả năng chịu nhiệt kém. Khi tiếp xúc với nhiệt độ cao (trên 70°C), vật liệu này có thể bắt đầu giải phóng styrene – một hợp chất có khả năng gây độc cho hệ thần kinh nếu tích tụ lâu dài. Do đó, việc sử dụng hộp xốp PS để hâm nóng thức ăn trong lò vi sóng hoặc đựng đồ nóng như nước sôi, súp, cà phê… là hoàn toàn không khuyến khích.
PS không bền vững khi tiếp xúc với dung môi hữu cơ, axit mạnh hoặc kiềm mạnh. Trong môi trường như vậy, các phân tử PS có thể bị phá vỡ cấu trúc và dẫn đến việc giải phóng vi nhựa hoặc hóa chất độc hại vào thực phẩm hoặc môi trường xung quanh. Điều này đặc biệt nguy hiểm nếu PS được dùng trong đóng gói thực phẩm lỏng hoặc dầu mỡ.
Theo Cơ quan Bảo vệ Môi trường Hoa Kỳ (EPA) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), hợp chất styrene – đơn chất cấu thành PS – được xếp vào nhóm nghi ngờ có khả năng gây ung thư ở người khi tiếp xúc trong thời gian dài và liều lượng cao. Tuy nhiên, PS sau khi được trùng hợp thì phần lớn đã ổn định và không còn hoạt tính cao. Dù vậy, các nhà khoa học vẫn khuyến nghị người tiêu dùng nên thận trọng khi sử dụng PS với thực phẩm nóng hoặc sử dụng kéo dài.
Bất chấp những tranh cãi về mức độ an toàn, không thể phủ nhận rằng nhựa PS đóng vai trò quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp nhờ vào các ưu điểm như: nhẹ, dễ định hình, cách nhiệt tốt, chi phí rẻ. Dưới đây là những lĩnh vực phổ biến ứng dụng nhựa PS:
Nhựa PS cứng được dùng để sản xuất vỏ tivi, máy tính, ổ cắm, công tắc, bộ phận cách điện… bởi tính cách điện tốt và khả năng chịu va đập ở mức vừa phải. PS cũng dễ gia công nên phù hợp với các linh kiện có hình dạng phức tạp.
Dạng xốp EPS và XPS của PS được sử dụng rộng rãi trong tấm cách nhiệt, lót sàn, vật liệu chống ẩm, đặc biệt trong các công trình dân dụng và nhà kho. Nhựa PS xốp vừa nhẹ vừa giữ nhiệt tốt, góp phần tiết kiệm năng lượng trong các công trình lớn.
Nhựa PS cách nhiệt hiệu quả
Tấm nhựa PS được sử dụng trong biển quảng cáo, bảng hiệu, mô hình 3D, sản phẩm trang trí nhờ vào đặc tính dễ cắt gọt, bề mặt mịn và khả năng in ấn cao. Đây là chất liệu ưa chuộng trong các xưởng sản xuất mô hình và đồ mỹ thuật.
Nhựa PS cứng được dùng làm đồ chơi trẻ em, thước kẻ, hộp bút, bảng chữ cái… vì dễ tạo hình và có thể sản xuất hàng loạt với chi phí thấp. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn, các sản phẩm này thường phải qua kiểm định và không được phép sử dụng PS tái chế.
Trong ngành y tế, nhựa PS được sử dụng để sản xuất ống nghiệm, hộp thử nghiệm, đĩa nuôi cấy vi sinh, bởi vì PS có thể tạo ra các sản phẩm trong suốt, tiện quan sát và đảm bảo tính vô trùng cao khi sản xuất ở điều kiện chuẩn.
Nhựa PS xốp đóng vai trò không thể thiếu trong đệm lót hàng hóa, hộp đựng thực phẩm, khay trứng, thùng xốp bảo quản thủy sản. Đặc tính nhẹ và chống sốc của EPS giúp bảo vệ hàng hóa trong suốt quá trình vận chuyển, đặc biệt là hàng dễ vỡ hoặc thực phẩm tươi sống.
Nhựa PS sử dụng làm vật hỗ trợ vân chuyển, đóng gói
Poliva chuyên cung cấp thùng rác nhựa công nghiệp với đa dạng về kích thước, dung tích từ 60L đến 240L, phù hợp cho trường học, nhà máy, khu công nghiệp, khu dân cư.
Một số mẫu thùng rác nhựa đang bán chạy tại Poliva có thể kể đến như:
Tất cả sản phẩm đều có độ bền cao, chịu nắng mưa tốt, màu sắc đa dạng, và được gia công kỹ lưỡng nhằm đảm bảo tuổi thọ sử dụng lâu dài.
Việc sử dụng những mẫu thùng rác công cộng ngoài trời đang là một trong những biện pháp hiệu quả trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường nơi công cộng luôn được Xanh – Sạch – Đẹp....