Hàng ngày, chúng ta đều xả ra một lượng lớn rác thải từ sinh hoạt, sản xuất, dịch vụ… nhưng ít ai tự hỏi: “Rác thải sẽ đi về đâu sau khi bạn vứt chúng?”. Hành trình của một món đồ sau khi bị coi là “rác” không đơn giản chỉ là biến mất khỏi tầm mắt, mà là một quá trình xử lý phức tạp, gồm nhiều công đoạn từ thu gom, phân loại đến xử lý và tái chế. Việc hiểu rõ con đường của rác thải không chỉ giúp nâng cao ý thức bảo vệ môi trường, mà còn góp phần vào hệ thống quản lý chất thải hiệu quả hơn.
Rác thải sẽ đi đâu khi bạn vứt chúng
Ngay sau khi người dân vứt rác ra ngoài thùng chứa, lực lượng thu gom rác – thường là các công nhân vệ sinh môi trường – sẽ đến thu dọn theo lịch trình cụ thể. Tùy vào khu vực đô thị, nông thôn hay khu công nghiệp mà phương tiện thu gom có thể là xe đẩy tay, xe ba bánh, xe tải ép rác hiện đại hoặc thùng rác di động. Rác thải sau đó được tập trung về các điểm tập kết rác tạm thời – đây là nơi trung chuyển trước khi rác được đưa đến cơ sở xử lý chính thức. Giai đoạn này đóng vai trò cực kỳ quan trọng để đảm bảo rác không tồn tại lâu trong khu dân cư, tránh gây ô nhiễm không khí và ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng.
Quá trình thu gom và vận chuyển
Tại các điểm tập kết, trước khi được đưa đi xử lý, rác thải thường được phân loại sơ bộ một cách thủ công hoặc bán tự động. Nhân viên vệ sinh có thể lọc ra các loại rác có thể tái chế như nhựa PET, giấy, lon kim loại, thủy tinh… Tuy nhiên, việc phân loại tại nguồn – tức là từ chính mỗi hộ dân – mới thực sự là chìa khóa giúp giảm tải cho khâu này. Việc phân loại sơ bộ tuy không đạt được hiệu quả tối ưu do lẫn lộn rác hữu cơ và vô cơ, nhưng cũng giúp tách được một phần rác có giá trị ra khỏi dòng chất thải hỗn hợp.
Sau khi được phân loại sơ bộ, rác thải được chuyển đến các cơ sở xử lý tập trung. Tại đây, tùy vào đặc tính của rác mà sẽ được áp dụng các công nghệ xử lý phù hợp. Có ba phương pháp xử lý phổ biến hiện nay là: chôn lấp hợp vệ sinh, đốt rác thu hồi năng lượng và ủ phân compost (dành cho rác hữu cơ). Ở các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, nhiều bãi rác lớn như Nam Sơn hay Đa Phước đang bị quá tải, khiến bài toán xử lý rác trở nên cấp bách. Do đó, việc hiện đại hóa nhà máy xử lý rác theo hướng công nghệ cao đang là xu hướng tất yếu.
Không phải loại rác nào cũng bị vứt bỏ. Một số loại rác có giá trị như chai nhựa, giấy báo, lon nhôm, sắt thép… sẽ được thu gom riêng và chuyển đến các cơ sở tái chế. Tại đây, rác sẽ trải qua quá trình làm sạch, nghiền nhỏ, phân loại theo chất liệu để sản xuất lại thành sản phẩm mới. Ví dụ, chai nhựa có thể tái chế thành sợi polyester dùng trong dệt may; giấy cũ được chế biến thành giấy vệ sinh hoặc bìa carton; kim loại được nấu chảy để đúc thành vật dụng mới. Việc tái chế không chỉ giúp tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên mà còn giảm đáng kể lượng rác phải xử lý cuối cùng.
Tái chế
Một mảng rác đặc biệt cần được quan tâm là rác thải nguy hại và rác điện tử. Đây là loại rác có chứa các thành phần độc hại như thủy ngân, chì, pin, ắc quy, bóng đèn huỳnh quang, thiết bị điện tử cũ hỏng… Nếu không được xử lý đúng cách, chúng có thể gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Hiện nay, các trung tâm xử lý rác thải nguy hại phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình xử lý riêng biệt, bao gồm thu gom chuyên dụng, lưu trữ an toàn, xử lý hóa học hoặc tiêu hủy ở nhiệt độ cao để đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Trường hợp cần phương pháp xử lý chất thải chuyên biệt hơn
Dù đã được phân loại, tái chế và xử lý, vẫn còn một lượng rác thải không thể tận dụng – gọi là “rác tồn dư”. Phần rác này thường được đưa đến các bãi chôn lấp hợp vệ sinh, nơi được thiết kế đặc biệt với hệ thống chống thấm, thoát nước rỉ rác và thu khí phát sinh để giảm thiểu tác động đến môi trường. Tuy nhiên, chôn lấp không phải là giải pháp bền vững vì chiếm nhiều diện tích và dễ gây ô nhiễm về lâu dài. Chính vì vậy, các quốc gia đang nỗ lực giảm lượng rác chôn lấp bằng cách thúc đẩy phân loại rác tại nguồn, tăng cường tái chế và áp dụng công nghệ đốt rác phát điện.
Poliva – thương hiệu chuyên cung cấp các sản phẩm thùng rác nhựa, thùng rác phân loại thông minh – chính là đối tác tin cậy cho các hộ gia đình, doanh nghiệp, trường học và bệnh viện. Sản phẩm của Poliva được thiết kế hiện đại, đa dạng dung tích, có màu sắc và nhãn phân loại rõ ràng, giúp người dùng dễ dàng thực hiện việc phân loại rác theo đúng quy định. Hãy cùng Poliva chung tay vì một môi trường xanh – sạch – đẹp hơn mỗi ngày.
Hình ảnh một số thùng phân loại rác của Poliva
Tham khảo thêm 1 số thùng phân loại rác mà Poliva đang bán chạy:
Trong những thập kỷ gần đây, rác thải đại dương đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất mà nhân loại phải đối mặt. Dù không phải lúc nào cũng được nhắc đến...