Chất thải lây nhiễm bao gồm những loại nào? Cách xử lý ra sao?

Trong thời đại hiện đại, vấn đề bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng ngày càng được quan tâm sâu sắc. Một trong những nguồn gây ô nhiễm và tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng đối với sức khỏe con người là chất thải lây nhiễm. Đây là loại chất thải đặc biệt, thường phát sinh từ các cơ sở y tế và có khả năng chứa mầm bệnh gây nhiễm. Vậy chất thải lây nhiễm bao gồm những loại nào? Và cách xử lý chúng ra sao? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Chất thải lây nhiễm là gì?

Chất thải lây nhiễm là loại chất thải có chứa tác nhân gây bệnh hoặc có khả năng chứa mầm bệnh. Chúng thường phát sinh trong quá trình khám chữa bệnh, xét nghiệm, nghiên cứu, điều trị và chăm sóc bệnh nhân tại các cơ sở y tế như bệnh viện, phòng khám, phòng thí nghiệm hoặc các trạm y tế. Những chất thải này nếu không được quản lý và xử lý đúng cách có thể trở thành nguồn lây lan bệnh nguy hiểm như viêm gan B, viêm gan C, HIV, lao phổi hoặc các bệnh truyền nhiễm khác.

Chất thải lây nhiễm bao gồm những loại nào?

Khác với chất thải thông thường, chất thải lây nhiễm không thể thu gom và xử lý theo cách thông thường mà phải được phân loại, lưu giữ, vận chuyển và tiêu hủy theo đúng quy định của pháp luật nhằm đảm bảo an toàn cho con người và môi trường.

Chất thải lây nhiễm bao gồm những loại nào?

Chất thải lây nhiễm được chia thành nhiều nhóm khác nhau tùy vào đặc điểm và nguồn phát sinh. Theo quy định của Bộ Y tế Việt Nam, chất thải lây nhiễm có thể được phân thành các loại chính sau đây:

1. Chất thải có chứa máu và dịch cơ thể

Đây là nhóm chất thải rất phổ biến, bao gồm băng gạc, bông, khẩu trang, găng tay y tế, dụng cụ y tế đã qua sử dụng và có dính máu, dịch tiết hoặc các chất dịch cơ thể khác. Những vật phẩm này có thể chứa vi khuẩn, virus, và các mầm bệnh truyền nhiễm.

Chất thải lây nhiễm bao gồm những loại nào?

2. Chất thải sắc nhọn

Bao gồm kim tiêm, dao mổ, mũi khoan, lưỡi lam, ống tiêm, và các dụng cụ sắc nhọn khác đã qua sử dụng trong y tế. Loại chất thải này không chỉ có nguy cơ gây lây nhiễm mà còn có thể gây thương tích nguy hiểm cho người thu gom nếu không được xử lý đúng cách.

3. Chất thải từ bệnh nhân mắc bệnh truyền nhiễm

Đây là những chất thải phát sinh từ việc chăm sóc, điều trị các bệnh nhân đang mang các bệnh truyền nhiễm như HIV, lao, sốt xuất huyết, COVID-19… Bao gồm đồ dùng cá nhân, ga trải giường, quần áo, khẩu trang, khăn lau, ống hút dịch, băng gạc, và bất kỳ vật phẩm nào có tiếp xúc với người bệnh.

4. Chất thải từ phòng xét nghiệm, nghiên cứu

Chất thải phát sinh trong quá trình xét nghiệm vi sinh, sinh học phân tử, nghiên cứu bệnh học như mẫu máu, mô, tế bào, mẫu xét nghiệm… Những loại này có thể chứa vi sinh vật nguy hiểm và độc tố.

Chất thải từ phòng xét nghiệm, nghiên cứu bệnh viện

5. Chất thải giải phẫu

Bao gồm các bộ phận cơ thể người như mô, cơ, da, nhau thai, răng, hoặc các mẫu vật sinh học từ phẫu thuật, giải phẫu tử thi… Đây là loại chất thải đặc biệt cần được xử lý nghiêm ngặt do chứa nguy cơ lây nhiễm cao.

Hình ảnh mang tính chất minh họa

Ví dụ về chất thải lây nhiễm

• Kim tiêm đã sử dụng trong tiêm vắc-xin

• Khẩu trang và găng tay y tế của bệnh nhân mắc COVID-19

• Bông băng dính máu từ vết thương hở

• Ống nghiệm chứa mẫu máu xét nghiệm

• Mảnh kính hiển vi đã qua xét nghiệm vi khuẩn

• Khăn lau có dính dịch tiết từ bệnh nhân

Những vật phẩm tưởng chừng đơn giản như khẩu trang y tế nếu không được thu gom và xử lý đúng cách có thể là nguồn lây lan mầm bệnh rất nhanh trong cộng đồng.

Chất thải lây nhiễm dễ ảnh hưởng đến sức khỏe con người

Tác hại của chất thải lây nhiễm

Chất thải lây nhiễm nếu không được quản lý nghiêm ngặt có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng:

• Lây lan dịch bệnh: Virus và vi khuẩn từ chất thải có thể lây lan ra môi trường, từ đó gây ra các bệnh truyền nhiễm cho cộng đồng.

• Ô nhiễm môi trường: Khi bị thải bỏ bừa bãi, các hóa chất và mầm bệnh từ chất thải có thể ngấm vào đất, nước gây ô nhiễm lâu dài.

• Ảnh hưởng sức khỏe người xử lý rác: Những người thu gom, phân loại rác có nguy cơ bị lây nhiễm bệnh do tiếp xúc trực tiếp với chất thải nguy hiểm.

• Tác động tâm lý: Chất thải giải phẫu như bộ phận cơ thể người có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý người tiếp xúc nếu không được xử lý đúng quy chuẩn.

Cách xử lý chất thải lây nhiễm

Để đảm bảo an toàn, chất thải lây nhiễm cần được xử lý theo quy trình sau:

1. Phân loại đúng cách tại nguồn: Sử dụng các loại thùng rác y tế chuyên dụng có mã màu (màu vàng cho chất thải lây nhiễm, màu đỏ cho chất thải sắc nhọn…).

2. Đóng gói và lưu trữ an toàn: Sử dụng túi chuyên dụng chống rò rỉ, có nhãn cảnh báo nguy hiểm rõ ràng.

3. Vận chuyển theo đúng quy định: Phương tiện chuyên dụng, người vận chuyển được đào tạo bài bản.

4. Xử lý triệt để: Bằng phương pháp hấp, đốt nhiệt độ cao hoặc sử dụng công nghệ hóa học, vi sinh theo tiêu chuẩn quốc tế.

5. Theo dõi, kiểm tra và báo cáo: Cơ sở y tế cần có nhật ký và báo cáo chi tiết quá trình xử lý chất thải.

Phân loại rác thải y tế để bảo vệ sức khỏe và môi trường

Để góp phần vào việc bảo vệ môi trường và đảm bảo an toàn trong xử lý chất thải y tế, việc lựa chọn thùng rác phân loại chuyên dụng là điều không thể thiếu. Poliva – đơn vị uy tín hàng đầu trong cung cấp các thiết bị môi trường, đặc biệt là thùng rác y tế, luôn cam kết mang đến giải pháp chất lượng và hiệu quả.

Hình ảnh 1 số mẫu thùng rác phân loại của Poliva

Một số sản phẩm nổi bật của Poliva:

• Thùng phân loại rác 4 ngăn

• Thùng phân loại rác 3 ngăn

• Thùng rác phân loại ngoài trời

Với đa dạng kích thước, chất liệu và thiết kế, thùng rác Poliva đáp ứng mọi nhu cầu sử dụng từ hộ gia đình đến cơ sở y tế chuyên nghiệp.