Rác thải y tế là một trong những loại chất thải đặc biệt, chứa nhiều yếu tố nguy hại đến sức khỏe con người và môi trường nếu không được quản lý và xử lý đúng cách. Việc thu gom rác thải y tế đúng quy trình không chỉ đảm bảo an toàn cho đội ngũ y tế, bệnh nhân và cộng đồng mà còn giúp giảm thiểu nguy cơ phát tán dịch bệnh. Bài viết dưới đây sẽ trình bày chi tiết quy trình thu gom rác thải y tế cũng như những lưu ý quan trọng cần tuân thủ trong quá trình này.
Quy trình thu gom rác thải y tế
Bước đầu tiên và cũng là quan trọng nhất trong quy trình thu gom rác thải y tế là phân loại tại nguồn. Rác thải phát sinh từ các hoạt động khám, chữa bệnh, xét nghiệm, chăm sóc bệnh nhân… được chia thành nhiều nhóm như: rác thải lây nhiễm, rác thải sắc nhọn, rác thải hóa học, rác thải sinh hoạt… Mỗi loại rác đều có tính chất nguy hiểm và phương pháp xử lý riêng, vì vậy việc phân loại đúng từ đầu sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức cũng như chi phí xử lý sau này. Các bệnh viện và cơ sở y tế cần trang bị đầy đủ các thùng rác phân loại riêng biệt, có màu sắc và nhãn hiệu nhận dạng rõ ràng.
Phân loại rác thải ngay tại nguồn
Sau khi phân loại, rác thải y tế sẽ được lưu chứa tạm thời tại các điểm tập kết trong bệnh viện hoặc cơ sở y tế. Các khu vực này cần được thiết kế theo đúng tiêu chuẩn về vệ sinh và an toàn sinh học, đảm bảo tránh xa khu vực bệnh nhân, có mái che, nền chống thấm và có hệ thống thoát nước. Rác thải không được lưu trữ quá thời gian quy định, thông thường là không quá 48 giờ. Trong trường hợp không thể xử lý kịp thời, cần có hệ thống bảo quản lạnh để tránh phân hủy và phát tán mầm bệnh ra môi trường xung quanh.
Thu gom nội viện là bước vận chuyển rác thải từ các phòng bệnh, phòng thủ thuật, phòng xét nghiệm về khu vực lưu chứa tạm thời. Việc này phải được thực hiện bởi nhân viên được huấn luyện chuyên nghiệp, sử dụng đầy đủ trang bị bảo hộ cá nhân như găng tay, khẩu trang, ủng, tạp dề chống thấm… Các dụng cụ vận chuyển phải được thiết kế chuyên dụng, kín đáo, không rò rỉ và dễ vệ sinh. Quy trình thu gom cần tuân thủ đúng tuyến đường và thời gian quy định để không ảnh hưởng đến hoạt động khám chữa bệnh của đơn vị.
Quy trình xử lý rác thải y tế đúng cách
Tại các bệnh viện lớn hoặc cơ sở có hệ thống xử lý tập trung, sau khi thu gom nội viện, rác thải sẽ được chuyển đến khu vực lưu trữ trung gian. Nơi này có vai trò làm trạm trung chuyển, tập kết các loại rác trước khi bàn giao cho đơn vị xử lý bên ngoài. Các phương tiện vận chuyển cần đảm bảo kín, có khóa chặt và không bị rò rỉ chất lỏng. Trong quá trình vận chuyển, cần có nhật ký theo dõi rõ ràng, ghi chép đầy đủ thời gian, loại rác, khối lượng và người phụ trách.
Sau khi được lưu trữ trung gian, rác thải y tế sẽ được bàn giao cho đơn vị xử lý chuyên nghiệp, được cấp phép hoạt động bởi cơ quan chức năng. Việc bàn giao cần thực hiện thông qua hợp đồng cụ thể, có biên bản giao nhận và hồ sơ theo dõi đầy đủ. Đơn vị xử lý có trách nhiệm xử lý rác đúng quy trình kỹ thuật, đảm bảo tiêu chuẩn môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Rác thải y tế được xử lý thông qua các phương pháp như: đốt ở nhiệt độ cao, hấp khử trùng bằng hơi nước áp lực (autoclave), hóa chất hoặc công nghệ vi sóng. Tùy theo loại rác và công nghệ sẵn có, cơ sở xử lý sẽ lựa chọn phương pháp phù hợp để tiêu diệt hoàn toàn vi khuẩn, virus và các tác nhân gây bệnh. Sau khi xử lý, tro hoặc chất thải còn lại sẽ được chôn lấp hoặc tái chế theo đúng quy định bảo vệ môi trường.
Bước cuối cùng trong quy trình thu gom rác thải y tế là theo dõi và báo cáo. Mỗi đơn vị cần lập hồ sơ lưu trữ quá trình thu gom, vận chuyển và xử lý rác thải. Các báo cáo định kỳ phải được gửi đến cơ quan quản lý môi trường để kiểm tra, giám sát. Ngoài ra, việc kiểm tra nội bộ định kỳ cũng giúp phát hiện sớm sai sót và cải thiện quy trình quản lý rác thải.
Để đảm bảo quy trình thu gom rác thải y tế diễn ra an toàn và hiệu quả, cần lưu ý:
-Tuyệt đối không được để lẫn rác thải lây nhiễm với rác sinh hoạt vì điều này sẽ làm tăng nguy cơ lây lan bệnh tật và gây khó khăn cho quá trình xử lý.
-Rác sắc nhọn như kim tiêm, dao mổ cần được bỏ vào hộp chuyên dụng, không được ép chặt hoặc đâm xuyên để tránh gây thương tích cho người thu gom.
-Rửa tay và sát khuẩn sau mỗi lần xử lý rác là bắt buộc nhằm đảm bảo an toàn cho nhân viên y tế.
-Tổ chức các buổi đào tạo định kỳ để nâng cao nhận thức và kỹ năng cho toàn bộ nhân viên liên quan đến thu gom và xử lý rác thải.
Poliva hiện là đơn vị cung cấp các thiết bị khách sạn, thiết bị vệ sinh và đặc biệt là các loại thùng rác phân loại với thiết kế hiện đại, bền bỉ và tiện dụng.
Hình ảnh 1 số thùng rác phân loại của Poliva
Một số mẫu phổ biến có thể tham khảo như:
Mối nguy hại khi sử dụng bàn chải đánh răng khách sạn kém chất lượng là gì? Có ảnh hưởng gì đến sức khỏe của khách hàng không? Nên lựa chọn đơn vị cung cấp bàn chải đánh...