HIV/AIDS – Căn bệnh thế kỷ với những bí mật kinh hoàng phía sau

HIV/AIDS là gì? HIV/AIDS là căn bệnh thế kỷ cướp đi sinh mạng của hàng chục triệu người mỗi năm và chưa có thuốc chữa khỏi hoàn toàn. Bệnh Si đa này không chỉ khiến người mắc vật lộn đau đớn suốt 3 giai đoạn mắc bệnh mà ngay cả khi đối mặt với cái chết họ vẫn không ngừng đau đớn.

HIV lây qua nhiều con đường khác nhau với nhiều triệu chứng xuất hiện trong giai đoạn đầu gây suy giảm nghiêm trọng hệ miễn dịch của người bệnh. Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2017 có 41 triệu người tử vong vì HIV và có tới 36 triệu người đang chung sống với nó. Trong khi đó, số người mắc mới không ngừng tăng thêm 2,7 triệu người mỗi năm. Vậy căn bệnh HIV/AIDS đang ẩn chứa những sự thật kinh hoàng như thế nào? Bạn hãy theo dõi ngay chia sẻ dưới đây của Poliva nhé!

• CẢNH BÁO: 12 Dấu hiệu nhiễm HIV thường gặp ít ai ngờ đến
• HIV lây qua đường nào? Người mắc HIV sống được bao lâu?

HIV AIDS là gì?

Hiện nay có nhiều bạn vẫn nhầm tưởng và không phân biệt được HIV là gì? AIDS là gì? hay Si đa là gì? Đa phần các bạn chỉ biết đây là căn bệnh dễ lây nhiễm và là căn bệnh thế kỷ cướp đi hàng triệu mạng sống của mọi người. Để có thể hiểu rõ hơn HIV/AIDS là gì bạn có thể tham khảo chia sẻ của Poliva dưới đây.

HIV là tên viết tắt của cụm từ tiếng anh Human Immunodeficiency Virus, đây là loại virus gây suy giảm miễn dịch ở người. HIV có hai loại chính là HIV-1 và HIV-2. Virus này gây tổn thương hệ miễn dịch của cơ thể làm cho cơ thể không có khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh. Vì thế nó chính là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến chết người.

AIDS là tên viết tắt của cụm từ tiếng Anh Acquired Immuno Deficiency Syndrom hay còn được biết đến là Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải. Trước đây loại bệnh này được gọi là SIDA (Si đa) viết tắt theo cụm từ của Pháp, nhưng bị trùng tên với Tổ chức phát triển quốc tế Thụy Điển SIDA và Tổ chức CIDA của Canada. Vì vậy mà tên gọi AIDS ra đời để tránh nhầm lẫn với các tổ chức khác và phù hợp với tên gọi quốc tế.

AIDS là căn bệnh mãn tính ở giai đoạn cuối do virus HIV gây ra. Virus này phá hủy tế bào miễn dịch trong cơ thể, khiến cơ thể mất khả năng chống lại các vi khuẩn, nấm gây bệnh. Do đó, những người mắc AIDS thường dễ mắc phải bệnh ung thư và các loại bệnh khác dẫn đến tử vong.

Các giai đoạn của bệnh HIV/AIDS

Nhiều người lo lắng không biết HIV có mấy giai đoạn và không biết HIV ủ bệnh bao lâu mới phát hiện được? Bệnh HIV /AIDS có tất cả 3 giai đoạn gồm HIV giai đoạn đầu, HIV giai đoạn 2 và HIV giai đoạn cuối.

HIV giai đoạn đầu (HIV giai đoạn cửa sổ)

HIV giai đoạn đầu hay còn gọi là HIV giai đoạn cửa sổ kéo dài từ 3 – 6 tháng khi người đó mắc phải. Thông thường những hành vi như quan hệ tình dục với gái mại dâm không sử dụng bao cao su, dùng chung bơm kim tiêm với người bị nhiễm,…đều là những nguyên nhân hàng đầu khiến mọi người dễ mắc phải .

HIV thời kì đầu có đến 80% người mắc hoàn toàn không có biểu hiện gì của bệnh nên mọi người thường chủ quan và không quan tâm quá nhiều đến tình hình sức khỏe của mình. Còn 20% số người còn lại ngay trong 3 – 6 tháng đầu tiên đã bắt đầu có những dấu hiệu ban đầu của bệnh như sốt cao nhiều ngày liên tiếp, mệt mỏi, tiêu chảy kéo dài, phát ban, viêm họng,…

Si đa giai đoạn đầu mới có sự hiện diện của virus gây bệnh trong máu, hệ miễn dịch chưa phát hiện được nên chưa sinh ra kháng thể. Nhưng khoảng 12 tuần sau khi bị nhiễm, bạn có thể xác định ngay được mình có bị mắc Si đa hay không thông qua xét nghiệm máu. HIV giai đoạn đầu dễ lây cho người khác nhất vì số lượng virus trong máu rất cao, trong khi đó người mắc lại không biết mình nhiễm bệnh.

HIV giai đoạn 2 (HIV giai đoạn không triệu chứng)

HIV giai đoạn 2 hay còn gọi là HIV giai đoạn nhiễm trùng không triệu chứng. Bởi vì trong giai đoạn 2 virus này sau thời kì gây nhiễm trùng cấp bắt đầu rơi vào một thời gian dài không có triệu chứng lâm sàng. Cách phát hiện ra bệnh trong giai đoạn này chủ yếu phải dựa vào chẩn đoán huyết thanh.

Trong giai đoạn này, sự bảo vệ mạnh mẽ của hệ miễn dịch cơ thể làm giảm số lượng virus trong máu và chuyển sang giai đoạn Si đa mãn tính. Thời kì này có thể kéo dài trong 2 tuần đến 20 năm tùy từng trường hợp. Virus HIV giai đoạn 2 hoạt động trong hạch bạch huyết gây nên hiện tượng sưng hạch do phản ứng với số lượng lớn virus.

Nếu trong giai đoạn mãn tính này không được điều trị đúng cách ngay lập tức thì việc HIV chuyển sang giai đoạn cuối là rất lớn. Một khi bệnh nhân rơi vào giai đoạn cuối thì thời gian sống cũng bị rút ngắn đi vì ở thời kì này một người mắc bệnh phải chịu nhiều căn bệnh khác nhau cùng một lúc khiến cơ thể không chống chịu được.

HIV giai đoạn cuối

HIV giai đoạn cuối hay còn gọi là Si đa giai đoạn cuối (AIDS) có 50% – 70% trường hợp mắc bệnh xuất hiện triệu chứng hạch to toàn thân và kéo dài. Hạch thường suốt hiện kéo dài 1 tháng và nổi lên quanh vùng cổ, nách, dưới hàm, khuỷu tay, trong ổ bụng. Ngoài ra, người bệnh còn phải đối mặt với bệnh viêm phổi, bệnh ung thư và các bệnh nhiễm trùng khác tìm đến cùng một lúc.

Bệnh HIV lây qua đường nào? Và HIV không lây qua đường nào?

HIV bắt nguồn từ đâu? Lây qua đường nào? hay xuất phát từ đâu? Là câu hỏi chung mà nhiều người quan tâm để hiểu rõ hơn về con đường lây nhiễm Si đa. Những con đường chủ yếu khiến HIV dễ lây nhiễm là qua quan hệ tình dục, lây qua đường máu, lây qua vết thương hở,…Tuy nhiên, nhiều người thường đánh đồng nhiều con đường lây nhiễm Si đa với nhau mà không biết rõ HIV lây qua đường nào và không lây qua đường nào.

Những con đường lây nhiễm HIV

– HIV lây qua đường tình dục

Nếu bạn đang thắc mắc HIV lây qua đường tình dục như thế nào? Thì câu trả lời chính xác nhất là HIV dễ lây nhiễm khi quan hệ tình dục không an toàn bao gồm cả quan hệ qua đường hậu môn hay quan hệ bằng miệng. Việc lây truyền diễn ra khi cả nam và nữ không sử dụng bao cao su trong quan hệ và trực tiếp tiếp xúc với chất dịch của nhau. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng nguy cơ lây nhiễm qua một lần quan hệ với người nhiễm Si đa là 0,1% – 1%.

Nếu người nam mang HIV thì virus có thể dễ lây qua lớp niêm mạc âm đạo của người nữ và những mạch máu nhỏ dưới lớp niêm mạc, tỷ lệ khiến người nữ bị nhiễm Si đa là 0,08%. Ngược lại nếu người nữ mang HIV có thể dễ lây sang người nam qua niêm mạc ở lỗ dương vật hoặc qua lớp da phủ đầu dương vật với tỷ lệ 0,04%. Hơn nữa trong quá trình giao hợp dễ dẫn đến bộ phận sinh dục bị thương và có vết rách nhỏ, đó chính là điều kiện thuận lợi để virus lây nhiễm nhanh hơn.

Khi quan hệ, nhiều người không chỉ giao hợp bằng bộ phận sinh dục mà còn quan hệ qua đường hậu môn. Con đường này khiến tỷ lệ mắc phải Si đa cao hơn rất nhiều so với quan hệ tình dục thông thường là 1,7% cho một lần quan hệ.

Ngoài ra, nhiều cặp đôi còn quan hệ bằng miệng như dương vật – miệng hay miệng – âm đạo. Kiểu quan hệ này có tỷ lệ lây truyền virus thấp hơn nhưng không phải vì thế mà HIV khó lây nhiễm. Nếu trong miệng của người nam hoặc nữ có vết xước hay chảy máu chân răng thì virus gây bệnh có thể xâm nhập trực tiếp một cách dễ dàng.

Các phân tích nghiên cứu đã cho thấy việc sử dụng bao cao su khi quan hệ tình dục sẽ giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm Si đa khoảng 85%. Tuy nhiên, dù sử dụng bao cao su khi quan hệ thì nhiều người vẫn có nguy cơ mắc AIDS do nhiều lý do khách quan và chủ quan.

– HIV lây qua đường máu

Virus HIV tồn tại trong tất cả các thành phần máu như hồng cầu, tiểu cầu, huyết tương và các yếu tố đông máu. Do đó, nếu như bạn truyền máu trực tiếp hoặc bị máu của người nhiễm bệnh bắn phải vết thương hở thì nguy cơ lây truyền có thể lên đến 90%. Các đối tượng dễ bị lây nhiễm qua đường máu nhất là những người dùng chung bơm kim tiêm, những người nhận máu trong quá trình truyền máu,…

HIV lây qua đường máu là vấn đề lo ngại ở nhiều nước không riêng gì tại Việt Nam. Do trong giai đoạn cửa sổ người mắc bệnh thường không biết mình mắc hoặc có đi làm xét nghiệm nhưng rất khó phát hiện ra. Chính vì vậy, nguy cơ họ lây nhiễm cho những người bình thường là rất lớn.

– HIV lây nhiễm từ mẹ sang con

Nếu mẹ bị mắc HIV thì đứa bé sinh ra sẽ có khả năng bị nhiễm là 30%. Việc lây truyền virus từ mẹ sang con có thể xảy ra trong tử cung (trong thời kì mang thai), qua máu và chất dịch của mẹ khi sinh và cũng có nhiều trẻ bị lây nhiễm trong khi bú mẹ. Trẻ sơ sinh nhiễm bệnh thường có tỷ lệ sống khá thấp, thông thường bé chỉ sống được trong khoảng 3 năm.

Để biết chính xác bé có bị nhiễm virus này hay không thì trong khoảng thời gian từ 6 – 12 tháng sau khi sinh có thể lấy máu xét nghiệm. Thời gian này các kháng thể của mẹ trong bé đã hết mà chỉ còn kháng thể do tự bé sinh ra. Vì thế, khi xét nghiệm nếu cho kết quả dương tính thì mới có thể chắc chắn bé bị nhiễm bệnh.

HIV không lây qua đường nào?

– HIV khó lây qua muỗi đốt

Nhiều người hiện nay lo lắng không biết HIV có lây qua muỗi đốt không vì họ nghĩ rằng muỗi hút máu của người nhiễm bệnh và đốt người khác thì đồng thời đã mang virus nhiễm bệnh sang. Nhưng trên thực tế, nếu muỗi là vật trung gian truyền bệnh thì tỷ lệ người mắc Si đa hàng năm có thể lên đến hàng chục triệu người.

Nghiên cứu của nhiều nhà khoa học đã chỉ ra rằng, virus HIV không sống và phát triển trong cơ thể muỗi. Muỗi chỉ truyền virus sốt rét, sốt xuất huyết và các vi khuẩn gây bệnh khác. Khi người bình thường bị muỗi đốt, máu sẽ đi vào cơ thể muỗi và không truyền ngược lại khi đốt người thứ 2.

Muỗi chỉ tiết một ít nước bọt có chất chứa đông máu để máu chảy vào cơ thể muỗi và virus này không thể tồn tại trong muỗi nên nước bọt của muỗi cũng sẽ không có virus. Vì vậy, HIV không dễ lây từ người này sang người khác qua đường muỗi đốt theo cách mọi người thường nghĩ.

– HIV không dễ lây khi hôn

Mọi người cho rằng HIV lây qua đường nước bọt khi mọi người hôn nhau, nhưng thực tế chứng minh việc bạn hôn má hay thậm chí hôn môi cũng chiếm tỷ lệ rất thấp lây nhiễm bệnh. Các nghiên cứu cho thấy thành phần có trong nước bọt của người mắc bệnh chỉ có một lượng virus rất nhỏ. Do đó việc truyền bệnh Si đa là không thể vì nếu muốn tồn tại và phát triển trong cơ thể người phải có một lượng lớn virus truyền vào cơ thể mới đủ phá hủy cơ thể.

Tuy nhiên, HIV có lây qua nước bọt vẫn xảy ra nếu như hai người có vết thương ở miệng, bị xước vùng da quanh miệng hay bị chảy máu chân răng. Vì có thể virus sẽ truyền qua vết thương từ người mang bệnh qua người bình thường.

– HIV rất khó lây qua tiếp xúc bình thường

Nhiều bạn lo lắng đặt câu hỏi HIV có lây qua đường ăn uống không? thì câu trả lời chính xác cho vấn đề này là dù ăn uống, mặc chung quần áo, ôm, ngủ chung giường hay bơi chung bể, dùng chung nhà vệ sinh cũng không thể lây nhiễm. Virus HIV không dễ lây qua những tiếp xúc thông thường vì virus không tồn tại trong những hành vi đó. Vì vậy, bạn có thể yên tâm và bớt lo lắng hơn về căn bệnh thế kỷ này.

HIV có triệu chứng và dấu hiệu như thế nào?

HIV có triệu chứng gì? HIV khi nào phát bệnh? Đều là câu hỏi chung được nhiều người quan tâm tìm hiểu về căn bệnh này. Ban đầu khi HIV ở giai đoạn cửa sổ sẽ xuất hiện một số biểu hiện và triệu chứng nhưng không rõ ràng khiến nhiều người lầm tưởng với các bệnh thông thường. Để biết chính xác HIV có triệu chứng gì bạn hãy theo dõi ngay những chia sẻ dưới đây.

HIV giai đoạn 1 có triệu chứng sốt cao

Bị sốt là một trong những dấu hiệu đầu tiên và phổ biến dễ dàng nhận ra trong 3 tháng đầu khi mắc HIV. Thông thường hiện tượng sốt có thể đến ngay sau khi cơ thể tồn tại virus nhưng ban đầu chỉ là sốt nhẹ rồi bắt đầu sốt cao kéo dài nhiều ngày. Có những người phát sốt lên hơn 38 độ và có thể gặp các triệu chứng như ớn lạnh, đổ mồ hôi nhiều.

Triệu chứng sốt có thể kéo dài trong 2 tuần rồi dứt nên nhiều người nghĩ đó là sốt virus thông thường mà chủ quan không đến bệnh viện xét nghiệm. Bác sỹ Carlos Malvestutto đã chỉ ra rằng: “Tại thời điểm này, virus được di chuyển vào trong máu và bắt đầu nhân rộng với số lượng lớn”. Vì vậy, nếu bạn không biết HIV phát bệnh sau bao lâu thì ngay khi nhận thấy triệu chứng này hãy đến cơ sở y tế chuyên về bệnh này để thăm khám.

Mắc Si đa có dấu hiệu mệt mỏi, đau nhức cơ bắp

Ngoài triệu chứng sốt cao thì HIV 3 tháng đầu còn kèm theo dấu hiệu mệt mỏi. Phản ứng của virus này với hệ miễn dịch trong cơ thể khiến người mắc cảm thấy mệt mỏi, lờ đờ và sức khỏe ngày càng suy yếu. Đồng thời, hệ miễn dịch của cơ thể trong giai đoạn này bắt đầu giảm đi rõ rệt nên người bệnh sẽ phải đối mặt với cảm giác mệt mỏi thường xuyên hơn.

Những triệu chứng ban đầu của bệnh thường bị nhầm lẫn với bệnh cảm cúm hoặc virus khác nên thường đi kèm với đó là dấu họi đau cơ bắp, đau khớp. Nên vì vậy, ngay khi cơ thể người nhiễm cảm nhận đau, mỏi hơn thì đa phần đều chủ quan cho rằng bị đau mỏi thông thường.

Sưng bạch huyết – dấu hiệu nhiễm Si đa

Dấu hiệu HIV có nổi hạch ở đầu, bị sưng hạch bạch huyết là triệu chứng dễ dàng nhận thấy ở người nhiễm bệnh. Vùng bị sưng thường là ở cổ và nách, không gây cảm giác khó chịu đau đớn nên mọi người thường nhầm lẫn bệnh. Ngay khi nhận thấy dấu hiệu này, bạn cần tìm hiểu kĩ, gặp bác sĩ xét nghiệm để nhận sự tư vấn và kịp thời điều trị bệnh.

Đau họng, đau đầu và viêm phổi

Giống với các triệu chứng đau họng, cảm cúm thông thường thì bệnh AIDS cũng có các dấu hiệu đau họng, đau đầu, viêm phổi như vậy. Biểu hiện này thường đi kèm với nhau và nếu như trong thời gian gần đây bạn dính lứu vào các hành vi quan hệ không an toàn thì bạn nên đi xét nghiệm để biết chính xác mình có bị lây nhiễm hay không.

Phát ban đỏ ở da với vùng rộng

Phát ban có thể xuất hiện ngay khi bị nhiễm hoặc sau đó một thời gian với các nốt đỏ dày trên da. Virus HIV khiến phát ban lan rộng khắp cơ thể với vùng rộng và dày làm bạn nhầm tưởng với bệnh phát ban thông thường. Nhưng ngay khi nhận thấy phát ban không có lý do hoặc khó điều trị bạn nên suy nghĩ nên đi xét nghiệm bệnh.

Xuất hiện dấu hiệu sút cân nhanh

Bệnh HIV có triệu chứng sút cân nhanh hay còn gọi là hội chứng suy mòn, thường mắc phải ở những người nhiễm bệnh. Chỉ trong một thời gian ngắn HIV ủ bệnh, người nhiễm sẽ nhận thấy mình bị giảm cân quá mức. Biểu hiện này cho thấy hệ miễn dịch của bạn đang suy yếu dần và không có khả năng chống lại việc nhiễm khuẩn thông thường.

Buồn nôn, tiêu chảy

Trong giai đoạn đầu có đến 30% – 60% người mắc sẽ có triệu chứng buồn nôn, ói mửa hoặc bị tiêu chảy kéo dài. Những triệu chứng này xuất hiện trong và sau khi điều trị kháng virus, không thể điều trị bằng cách thông thường. Chính vì vậy, bạn cần phải tìm đến bác sĩ để kịp thời xác định xem mình đã bị nhiễm bệnh hay chưa.

Ngoài những triệu chứng của người mắc Si đa trên đây thì người bệnh còn có những dấu hiệu khác như đổ mồ hôi đêm, kinh nguyệt không đều, lẫn lộn khó tập trung, nhiễm HIV thường sợ nước,…Để biết chắc chắn rằng những dấu hiệu này xuất hiện có phải do bạn bị nhiễm bệnh hay không thì tốt nhất bạn nên đi xét nghiệm máu nhiều lần để có kết quả chuẩn nhất.

Cách kiểm tra HIV chính xác nhất

Hiện nay có nhiều cách để bạn có thể xét nghiệm HIV như ab test nhanh bằng que test HIV, thông qua xét nghiệm máu HIV ag/ab elisa, HIV anti HIV elisa hay xét nghiệm kháng thể. Tuy nhiên, tùy thuộc vào thời gian mắc bệnh mà bạn có thể lựa chọn cách xét nghiệm đem lại kết quả chính xác nhất.

Đối với phương pháp HIV ab test nhanh khá dễ thực hiện nhưng lại cho kết quả không chính xác, nhất là với những người mới nhiễm bệnh trong giai đoạn cửa sổ. Bạn nên lựa chọn phương pháp xét nghiệm máu HIV ag/ab test nhanh để có kết quả chính xác với những trường hợp nhiễm Si đa trong giai đoạn đầu.

Trong khi xét nghiệm nếu bạn nhận được kết quả HIV dương tính thì tức là bạn đã bị nhiễm, còn nếu bạn có kết quả HIV âm tính thì bạn có thể yên tâm là virus gây bệnh không tồn tại trong cơ thể bạn hoặc bạn đang trong giai đoạn cửa sổ nên chưa xét nghiệm được. Tuy nhiên, bạn cần phải thường xuyên xét nghiệm lại sau 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng để biết chính xác mình có bị nhiễm hay không.

Một số trường hợp dương tính với virus có thể gặp phải hiện tượng HIV dương tính giả. Nên vì vậy dù có kết quả HIV âm tính hay dương tính thì bạn cũng nên thường xuyên đi xét nghiệm máu theo hướng dẫn của bác sĩ.

Bệnh HIV có cách chữa không?

Nhiều người khi mắc phải HIV thường lo lắng không biết HIV có chữa được không? HIV có thể sống được bao lâu? Hiện tại vẫn chưa có vaccine để phòng ngừa lây nhiễm Si đa và cũng không có cách điều trị loại bỏ hoàn toàn virus này ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên, những người mắc phải AIDS có thể kéo dài thời gian sống bằng điều trị kháng virus hay còn gọi là ARV.

Điều trị bệnh Si đa bằng thuốc

Hiện nay đang có một số loại thuốc chống virus HIV được đưa vào quá trình điều trị nhằm ức chế sự phát triển và nhân lên của virus trong suốt vòng đời tồn tại. Một số nhóm thuốc điều trị như các chất ức chế men phiên mã ngược tương tự nucleosid (NRTI), các chất ức chế Protease (PI), các chất ức chế men phiên mã ngược phi nucleosid (NNRTI), các chất ức chế men phiên mã ngược nucleosid (NtRTI), các chất ức chế hòa nhập.

Ngoài ra, trong quá trình điều trị Si đa còn có các loại thuốc điều hòa miễn dịch giúp tăng cường hệ miễn dịch như Alpha-interferon, Ioprinasine,..và thuốc phòng ngừa và điều trị bệnh cơ hội xuất hiện ở người mắc AIDS.

Lên kế hoạch sinh hoạt, nghỉ ngơi điều độ

Người mắc Si đa không chỉ điều trị bằng thuốc mà còn phải kết hợp với một chế độ dinh dưỡng và nghỉ ngơi điều độ. Nếu bạn không may mắc phải Si đa thì bạn cần lên kế hoạch cho mình một chế độ ăn uống giàu chất dinh dưỡng, làm việc và nghỉ ngơi điều độ giúp cơ thể không bị suy nhược.

Bên cạnh đó, bạn cũng phải giữ cho mình một tâm lý lạc quan, không nên suy nghĩ quá nhiều. Bạn cần một tinh thần tốt kết hợp với phương pháp điều trị thuốc thì có thể kéo dài thời gian sống và dần dần làm giảm lượng virus trong cơ thể để HIV thật sự không còn nguy hiểm.

Bài viết trên đây của Poliva đã chia sẻ cho bạn thông tin về căn bệnh thế kỉ HIV/AIDS và những sự thật phía sau căn bệnh này. Chúng tôi hi vọng với những kiến thức này bạn có thể bảo vệ bạn thân khỏi bệnh Si đa.