Bún mắm cua Gia Lai: Trước lạ sau gây nghiện cho du khách thập phương

Bún mắm cua là một trong những đặc sản nổi tiếng của vùng đất Gia Lai. Lần đầu có thể hơi khó ăn do mùi vị khá nồng. Nnhưng khi ăn đến lần thứ 3, thứ 4 rồi thì thực khách sẽ nghiện lúc nào không hay.

Nếu hỏi rằng món ăn nào được mệnh danh có mùi vị khó nuốt nhất, thì có lẽ đó chính là món bún mắm cua Gia Lai. Theo cách gọi của người địa phương thì nó còn có tên gọi là “bún mắm thối” để phân biệt với các loại bún riêu khác ở đây. Ấy vậy mà món ăn vẫn khiến các du khách vô cùng tò mò và thích thú khi thưởng thức.

Bún mắm cua Gia Lai – Món ăn lạ lùng mà hấp dẫn

Cảm nhận đầu tiên của hầu hết mọi thực khách khi lần đầu trải nghiệm món này, đó là rất khó ăn vì mùi nồng đặc trưng. Thậm chí có những người “cao chạy xa bay” chỉ sau một lần cầm đũa. Vậy nhưng nếu ai đã gắng ăn đến lần thứ 3, thứ 4 rồi thì cảm giác khó ăn ban đầu biến mất, thay vào đó là cảm giác thú vị, lôi cuốn, thậm chí là nghiện luôn món bún có mùi vị kỳ lạ này. Nói nôm na thì món bún này giống như sầu riêng vậy. Ai ăn không quen sẽ thấy có mùi khó chịu, còn những ai quen ăn thì lại thấy rất ngon và nghiện.

Mùi vị đặc biệt là do cách chế biến khác lạ so với các loại bún riêu thông thường. Nước dùng của món ăn này được dùng từ nước cua xay đã ủ và cho lên men. Gọi là bún mắm thối là do mùi vị đặc trưng chứ không phải làm từ cua thối, cua ươn. Tất cả các nguyên liệu đều tươi sống, đảm bảo vệ sinh. Theo những người lớn tuổi ở đây thì món bún mắm cua Gia Lai có nguồn gốc từ Bình Định. Những người di cư từ Bình Định lên Gia Lai sinh sống đã mang theo món ăn này. Theo thời gian, món này vẫn được lưu truyền và trở thành một trong những đặc sản nổi tiếng của phố núi Gia Lai.

Bún mắm cua có mùi vị nồng rất đặc trưng

Cách làm món bún mắm cua Gia Lai có gì khác biệt?

Với mùi vị đăc trưng thì có lẽ cách làm bún mắm Gia Lai cũng có sự khác biệt. Về cơ bản, món này có thành phần và cách chế biến không giống với các món bún riêu thông thường.

Sự khác biệt đầu tiên chính là ở nước dùng. Nếu  bún riêu dùng nước hầm xương heo để làm nước dùng thì bún mắm cua lại dùng nước cua xay. Mà không phải xay dùng ngay mà phải qua quá trình ủ và lên men. Những con cua sau khi chọn lọc, làm sạch, bóc vỏ bóc mai sẽ được xay nhỏ và lọc lấy nước. Nước cua được ủ khoảng một ngày đêm cho đến khi lên men và bốc mùi nồng thì mang ra chế biến. 

Điểm khác biệt thứ 2 là các thành phần để làm nên tô bún. Nếu bún riêu là sự hòa quyện giữa riêu cua, giò hoặc xương heo, đậu phụ rán, cà chua thì bún mắm cua lại dùng những nguyên liệu khác. Đó là măng, tóp mỡ, thịt ba chỉ và da heo chiên giòn hoặc phồng tôm. Đầu tiên thịt ba chỉ xào săn và cho vào nồi nước cua đã được ủ. Đun sôi nước cua rồi cho măng tươi thái mỏng hoặc phơi khô vào đun liu riu. Đun càng lâu, măng và thịt càng ngấm, ăn càng ngon. 

Nước dùng được làm từ nước cua xay đã lên men

Thưởng thức món bún mắm cua Gia Lai

Khi bày ra tô, nước dùng được rưới xâm xấp lên mặt bún. Phía trên bỏ thêm tóp mỡ,da heo chiên giòn hoặc phồng tôm rán. Bát bún mắm cua không thể trọn vẹn nếu thiếu thiếu mắm tôm và ớt băm xào cay. Hai nguyên liệu này giúp món ăn thêm nồng và át bớt mùi tanh của nước cua. Cho thêm nước chanh và gia vị cho vừa miệng.

Khi ăn, trộn đều bát bún lên để các thành phần hòa quyện với nhau. Bún mắm thường ăn kèm với các loại rau sống như xà lách, giá đỗ, hoa chuối thái mỏng… Nếu khách yêu cầu, chủ quán sẽ cho thêm nem rán, chả… Mới ăn có thể bạn sẽ e dè. Nhưng khi đã quen rồi, bạn sẽ bị nghiện, bị nhớ bởi cái mùi hăng hắc, mặn mà của mắm,  vị đậm đà của nước dùng, vị cay của măng, ớt, vị giòn của đồ chiên và vị thanh mát của rau củ. Tất cả hòa quyện tạo nên hương vị đặc trưng, lôi cuốn. 

Bún mắm ăn kèm với rau sống, tóp mỡ, phồng tôm, nem, chả…

Ăn bún mắm cua Gia Lai ở đâu?

Dù không phải là món đặc sản cao sang, nhưng bún mắm cua Gia Lai lại có sức hút thực khách đến kỳ lạ. Những ai đã trót thích rồi, thì chắc chắn sẽ phải tìm ăn thêm nhiều lần cho bằng được. Nếu có dịp ghé thăm phố núi, du khách có thể ăn thử món đặc sản này tại nhiều nơi trong thành phố Pleiku. Như chợ nhỏ  Phùng Hưng, chợ đêm Pleiku, chợ ngã tư Biển Hồ, các quán ăn dọc đường Nguyễn Thiện Thuật, Lê Duẩn, Phan Đình Phùng…